soul jazz

Soul jazz to kierunek, który powstał na skrzyżowaniu jazzu i rhythm and bluesa. Zyskało szerokie uznanie w USA pod koniec lat 50. i zwłaszcza w latach 60. Soul jazz przemawia do słuchaczy nie tylko intelektualną złożonością, ale także energią ciała – tanecznością, zmysłowością i rozpoznawalnymi melodiami. Ten styl zajął szczególną niszę między jazzem dla koneserów a popularną muzyką miejską.

Początki soul jazzu są ściśle związane z hard bopem – formą jazzu, która ukształtowała się w Nowym Jorku w połowie lat 50. XX wieku. Muzycy, którzy chcieli przywrócić jazzowi „duszę ulicy”, zaczęli czerpać inspirację z chorałów kościelnych. W latach 60. ruch rozprzestrzenił się po miastach wschodniego wybrzeża, zwłaszcza w Filadelfii, Detroit i Baltimore.

Muzycznie soul-jazz opiera się na ciepłym, rytmicznie sprężystym groove. Tempo jest zazwyczaj umiarkowane lub średnie, a rytm podkreślają funkowe akcenty. Wykonanie w soul-jazzie jest mniej akademickie niż w be-bopie: nacisk kładzie się na poczucie „swingu” i emocjonalne oddanie. Wokal jest rzadko używany, jednak partie instrumentalne często naśladują sposób śpiewania.

Uznanie soul-jazz zyskał nie tylko wśród muzyków, ale także u szerokiej publiczności. W latach 60. wiele płyt trafiało na listy przebojów Billboard Jazz i R&B, a koncerty triów organowych gromadziły pełne sale w klubach. Gatunek wywarł wpływ na takich wokalistów soulowych jak Ray Charles i Donny Hathaway, a także na producentów acid jazzu lat 90. Dziś soul jazz zachowuje swoje znaczenie jako styl, który zdołał połączyć spontaniczność improwizacji jazzowej z prostotą i ciepłem rhythm and bluesa. Jego dziedzictwo słychać w neo-soulu, new jazzu i instrumentalnych eksperymentach R&B XXI wieku.